จาก วารสารเทคโนโลยีชาวบ้าน

เทคโนโลยีการเกษตร

อภิวัฒน์ คำสิงห์

"จันทบุรี" ส่งเสริมปลูกกล้วยไข่ (ผสมผสาน-เชิงเดี่ยว) ได้ผลผลิตสูง คุณภาพดี มาตรฐานส่งออก

"กล้วย ไข่" เป็นผลไม้ที่ผู้บริโภคนิยมกันทั่วไป เนื่องจากมีรสชาติดี มีลักษณะการเรียงตัวของผลและสีผลสวยสะดุดตากว่ากล้วยชนิดอื่นๆ ปัจจุบันมีการส่งออกจำหน่ายต่างประเทศมากขึ้น โดยตลาดที่สำคัญคือ จีน และฮ่องกง กล้วยไข่เป็นพืชที่สามารถปลูกได้แทบทุกภาคของประเทศ โดยเฉพาะจังหวัดจันทบุรี ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีการจัดการการผลิตกล้วยไข่เพื่อให้ได้ทั้งปริมาณและผล ผลิตตรงตามมาตรฐานคุณภาพที่ตลาดต้องการ

ว่าที่พันตรีพิษณุ มครเพศ นายกเทศมนตรีตำบลพลวง กล่าวว่า กล้วยไข่ ได้เข้ามาในจังหวัดจันทบุรี เมื่อปี 2548 เนื่องจากในช่วงนั้นผลไม้ ทั้ง เงาะ ทุเรียน มังคุด ขายไม่ได้ราคา ส่งผลกระทบต่อรายได้ของครอบครัวเกษตรกรเลยต้องหาพืชเสริมมาปลูกช่วย และกล้วยไข่ก็เป็นพืชที่เกษตรกรเลือกปลูก เนื่องจากกล้วยไข่เป็นพืชที่ใช้ต้นทุนการผลิตต่ำ อีกทั้งปลูกแล้วดูแลรักษาง่าย ให้ผลผลิตเร็ว เจริญเติบโตได้ดีในทุกภาคของประเทศไทย

กล้วยไข่ สามารถนำไปแปรรูปเป็นอาหารได้หลากหลายอย่าง เช่น แป้งจากกล้วย ขนมจากกล้วย รวมทั้งตลาดยังมีความคล่องตัวสูง ทั้งตลาดภายในประเทศและตลาดส่งออก กล้วยไข่จึงเป็นไม้ผลที่เกษตรกรเลือกปลูกเป็นการค้าทั้งในลักษณะพืชหลักและ แซมพืชอื่นๆ เป็นการเพิ่มรายได้ให้เกษตรกรได้อีกทางหนึ่ง



จันทบุรี ทุ่มปลูกกล้วยไข่ส่งออก

จังหวัด จันทบุรี โดยท่านผู้ว่าราชการจังหวัด ได้มองเห็นศักยภาพของกล้วยไข่ว่าเป็นผลไม้ที่ทำแล้วคุ้มทุน เพราะปลูกอย่างไรก็มีผลผลิตแน่นอน เป็นผลไม้ที่น่าลงทุน ทำแล้วขายได้ จึงได้จัดสรรงบประมาณส่งเสริมการปลูกกล้วยไข่พันธุ์กำแพงเพชรแทนการปลูกเงาะ ที่มีราคาตกต่ำและต้นทุนการผลิตสูง ด้วยงบประมาณ 6 ล้านบาท ให้กับเกษตรกรเพื่อพัฒนาและส่งเสริมอาชีพทางเลือกให้กับเกษตรกรนอกเหนือจาก การปลูกไม้ผล โดยแบ่งเป็นการจัดซื้อพันธุ์กล้วยไข่ เป็นเงิน 4.5 ล้านบาท และปุ๋ยอินทรีย์อีก 1.5 ล้านบาท

ดร.ชัยวัฒน์ มครเพศ อาจารย์สาขาเทคโนโลยีการผลิตพืชและภูมิทัศน์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก วิทยาเขตจันทบุรี กล่าวว่า สำหรับพื้นที่การผลิตทั้งจังหวัดจันทบุรีจะมีทั้งหมด 18,701 ไร่ โดยมีพื้นที่เก็บเกี่ยว 16,574 ไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ยเท่ากับ 1,602 กิโลกรัม ต่อไร่ มีผลผลิตโดยรวม 26,552 ตัน มูลค่า 330 ล้านบาท มีเกษตรกรจำนวน 5,165 ราย โดยเฉลี่ยแล้วจะได้ต้นทุนในการทำ 6.85 กิโลกรัม เป็นต้นทุนต่อกิโลกรัม (ข้อมูล ปี 2552)

พื้นที่ปลูกกล้วยไข่ส่วนใหญ่จะอยู่ที่อำเภอมะขาม และอำเภอโป่งน้ำร้อน ชาวสวนส่วนใหญ่จะเริ่มต้นด้วยการปลูกกล้วยไข่แบบเชิงเดี่ยวและปลูกมะนาว เสริมเข้าไป พอได้ระยะเวลาหนึ่งมะนาวโตขึ้นก็จะปรับเปลี่ยนเป็นการปลูกแบบผสมผสาน โดยปลูกมะนาวเป็นหลักและปลูกกล้วยไข่เสริมแทน



ชาวสวนเมืองจันท์

ปลูกกล้วยไข่ เพิ่มรายได้เป็นเท่าตัว

คุณ อนุศิษ ธรรมเกษร เกษตรกรชาวสวนกล้วยไข่ อำเภอเขาคิชฌกูฏ เล่าถึงวิธีปลูกล้วยไข่ให้ได้คุณภาพตามที่ตลาดต้องการนั้น ต้องใช้ความอดทน ความเข้าใจ ศึกษาวิธีปลูกให้ได้ผลสวยงาม ทั้งลงทุนลงแรง ผลที่ได้กลับมาคุ้มค่า และสร้างแรงงานให้กับผู้ปลูกอย่างมหาศาล

ชาว สวนที่นี่จะปลูกแซมมังคุด ทุเรียน และเงาะเป็นส่วนใหญ่ เพราะการปลูกแซมจะปลูกในสวนผลไม้อยู่แล้ว ไม่ต้องลงทุนอะไรมาก เป็นการสร้างรายได้เพิ่มขึ้นอีกเท่าตัว ซึ่งคุณภาพของรสชาติและสีสัน ผลที่ออกมาก็จะเหมือนกันกับปลูกเชิงเดี่ยว สาเหตุเพราะว่าการจัดการน้ำในเขตจันทบุรีจะดีกว่าในเขตจังหวัดอื่นๆ ทำให้กล้วยไข่ให้ผลผลิตตลอดทั้งปี



เทคนิคปลูกกล้วยไข่

ได้ผลใหญ่ ราคาดี

คุณ อนุศิษ เล่าต่อว่า วิธีการปลูกกล้วยไข่จะมีด้วยกัน 2 วิธี คือ ปลูกแซมกับสวนไม้ผล ประมาณ 100-200 ต้น ต่อไร่ และปลูกเชิงเดี่ยว ประมาณ 400 ต้น ต่อไร่ ซึ่งผลผลิตก็จะออกมาเหมือนกัน แต่ปลูกเชิงเดี่ยวจะได้ผลผลิตที่เร็วกว่า ประมาณ 2-4 เดือน แต่ถ้าปลูกลักษณะแซมในสวนผลไม้ เนื้อดินไม่มีการไถและพลิกหน้าดินก็จะทำให้ผลผลิตออกช้ากว่าทำให้เป็นกล้วย ปี ซึ่งจะให้ผลผลิตประมาณ 8-12 เดือน

การดูแลจะต้องเริ่มตั้งแต่ต้น พันธุ์ต้องผ่านการแช่น้ำยากำจัดเชื้อราก่อนจะนำมาปลูกในหลุมที่รองก้นด้วย ปุ๋ยขี้ไก่แกลบ ปัจจัยสำคัญคือ น้ำ ต้นกล้วยจะสมบูรณ์และผลใหญ่ เฉลี่ยหวีละ 7-8 ขีด เพราะกล้วยเป็นพืชที่ต้องการน้ำมาก ปุ๋ยอินทรีย์และขี้ไก่แกลบถือว่าเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ ต้องให้เดือนละครั้ง ยิ่งช่วงกล้วยกำลังแทงลำเพื่อออกปลีเป็นทางยาวขึ้นมาใช้ถุงคลุมและต้องมีใบ กล้วย 1 ทาง อยู่ข้างใน เพื่อป้องกันความร้อนที่ทำให้ผิวเสีย จากนั้นจะพ่นยาเฉพาะที่ลำต้นเท่านั้น วิธีนี้ประหยัด ปลอดภัยทั้งเจ้าของสวนและผู้บริโภค และสิ่งที่ขาดไม่ได้คือ การให้น้ำ วิธีนี้จะทำให้ผลของกล้วยไม่เบียดกันจนเป็นรอยราสนิมแม้ผิวผลจะสวย แต่มีรอยราสนิมแดงหรือตกกระ จะทำให้เป็นกล้วยตกไซซ์ ถูกคัดออกขายไม่ได้ราคา

เมื่อต้นกล้วยแทงลำเพื่อออกปลี ในช่วงเวลานั้นเราก็เลี้ยงหน่อใหม่ขึ้นไปพร้อมๆ กัน ใน 1 กอ จะเลี้ยงหน่อไว้เพียงหน่อเดียวเท่านั้น เหตุผลที่ไว้หน่อเดียวก็เพื่อป้องกันการแย่งอาหารกันของต้นกล้วย ซึ่งส่งผลทำให้ออกเครือช้า ผลเล็ก และเมื่อต้นกล้วยให้ผลผลิตแล้วก็จะตัดต้นที่ให้ผลผลิตทิ้งไป และเลี้ยงหน่อใหม่ขึ้นมาแทน ทำอย่างนี้ประมาณ 2-3 ปี เราก็จะต้องยกแปลงใหม่

ในการให้น้ำเราจะใช้ระบบน้ำสปริงเกลอร์ เปิดวันเว้นวัน โดยใช้เวลาเปิดประมาณ 40 นาที แต่บางสวนอาจจะให้ถึง 1 ชั่วโมง ซึ่งจะเปิดช่วงเช้าหรือเย็นก็ได้ เพราะช่วงนี้จะเป็นช่วงที่สูญเสียน้ำน้อยกว่าช่วงกลางวัน สำหรับตลาดที่ส่ง จะอยู่ในเขตจันทบุรี โดยจะมีพ่อค้าคนกลางมารับซื้อถึงสวน และจัดส่งไปขายต่อยังต่างประเทศ ราคาส่งออกจะอยู่ที่ 25 บาท ต่อ 1 กิโลกรัม ซึ่ง 1 เครือ จะให้ผลผลิตมากถึง 5-6 กิโลกรัม คิดเป็นตัวเงินก็ประมาณ 600-700 บาท ต่อเครือ

"สำหรับปัญหาของชาวสวนที่ปลูกกล้วยเชิง เดี่ยว-ผสมผสาน คงจะหนีไม่พ้นเรื่องของลม ซึ่งเป็นปัญหาทางธรรมชาติ ทำให้ใบแตก ส่งผลต่อการปรุงอาหารของต้นกล้วยได้ไม่เต็มที่ ทำให้ผลผลิตที่ได้เกิดปัญหา ทำให้เครือเล็ก ผลโตไม่เต็มที่ แต่ถ้าปลูกแซมในสวนผลไม้ก็ทำให้เกิดความเสียหายน้อยกว่าปลูกเชิงเดี่ยว เพราะลมที่เข้ามาไม่รุนแรง" คุณอนุศิษ กล่าว

ในปีนี้ทางจังหวัด จันทบุรีก็มีการจัดประกวดกล้วย ในงานรักษ์เหลืองจันท์ ครั้งที่ 10 ที่มหาวิทยาลัยราชมงคลตะวันออก วิทยาเขตจันทบุรี ระหว่าง วันที่ 10-14 กุมภาพันธ์ 2554 สาเหตุที่มีการจัดการประกวดกล้วยขึ้น เนื่องมาจากนโยบายจากท่านผู้ว่าราชการจังหวัด ที่ถือว่ากล้วยเป็นผลไม้ยุทธศาสตร์อันหนึ่ง ประกอบกับคนนิยมรับประทานและยังสามารถแปรรูปได้หลากหลาย จึงมีการจัดประกวดขึ้น

โดยการประกวดจะแบ่งออกเป็น การประกวดผลสด (กล้วยไข่ส่งออกและกล้วยหอมส่งออก) ผลิตภัณฑ์จากกล้วยหรือนวัตกรรมจากกล้วยใหม่ๆ ทั้งผล เปลือก ใบ อะไรก็แล้วแต่ที่ทำมาจากกล้วย เพื่อให้เกิดผลิตภัณฑ์ใหม่ในวงการกล้วย ซึ่งสามารถติดต่อเข้าร่วมการประกวดได้ที่ เทศบาลตำบลพลวง โทรศัพท์ (039) 309-282-4 www. Pluan.go.th

ท่านที่สนใจเรื่องของการปลูกกล้วยไข่ ก็สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ ชาวสวนคนเก่ง คุณอนุศิษ ธรรมเกษร บ้านเลขที่ 22/2 หมู่ที่ 5 ตำบลพลวง อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี 22210 โทรศัพท์ (080) 824-4121 สำนักงานเทศบาลตำบลพลวงั้www.pluangcity.go.th เลขที่29/5 หมู่ที่ 10 ตำบลพลวง อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี 22210