จากเทคโนโลยี่ชาวบ้าน

กาญจนา จินตกานนท์

ทุเรียนชะนีเกาะช้าง คุณภาพเยี่ยม มีแร่ธาตุจากดินภูเขาไฟและไอทะเล เหลืองสวย รสหวานเข้ม

"ทุเรียน ชะนีเกาะช้าง" จังหวัดตราด เป็นของดีอีกอย่าง ที่ยังไม่เป็นที่รู้จักกว้างขวาง ทั้งที่มีมานานกว่า 40-50 ปีแล้ว และวันนี้องค์การบริหารพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (อพท.) ได้นำขึ้นมาแต่งตัวใหม่ เพื่อเพิ่มมูลค่าอย่างน่าสนใจ ด้วยคุณสมบัติพิเศษผลการทดสอบทางวิชาการจาก บริษัท ห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด พบว่า มีวิตามินอี 9.45 mg/100 g (มิลลิกรัม/100 กรัม) และธาตุไอโอดีน 54.27 ug/100 g (ไมโครกรัม/100 กรัม) ซึ่งวิตามินอี ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ส่วนสารไอโอดีนเป็นสารที่มีประโยชน์กับร่างกาย หากอยู่ในปริมาณที่ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย แต่น่าเสียดายที่ทุเรียนพันธุ์ชะนีเกาะช้าง ที่ผ่านมา ขายได้ราคาต่ำ เพราะต้องขายแบบเหมาสวน เช่นเดียวกับทุเรียนทั่วไป และวันนี้ได้ลดปริมาณลง เนื่องจากเกษตรกรหันไปปลูกทุเรียนพันธุ์หมอนทองหรือพืชผลชนิดอื่นที่ราคาดี กว่า เช่น ยางพารา หรือบางรายขายสวนให้นักลงทุนด้านธุรกิจท่องเที่ยวไปเลย



ประวัติศาสตร์

ทุเรียนชะนีเกาะช้าง อายุ 40-50 ปี

คุณ ประกฤต ครุพานิช เกษตรกรชาวสวนทุเรียนพันธุ์ชะนีเกาะช้าง อยู่บ้านเลขที่ 45/2 หมู่ที่ 2 บ้านด่านใหม่ อำเภอเกาะช้าง จังหวัดตราด อายุ 58 ปี เล่าถึงที่มาของทุเรียนชะนีเกาะช้าง ว่า เมื่อ 40-50 ปีก่อน รุ่นพ่อแม่ เริ่มนำพันธุ์จากอำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี มาปลูกแทนสวนยางพารา เริ่มจากชาวสวนเพียง 4-5 ราย เท่านั้น ต่อมาขยายพื้นที่ออกไปเรื่อยๆ เพราะปลูกแทนยางพารา ซึ่งตอนนั้นไม่ใช่ยางพันธุ์ดี ปริมาณน้ำยางมีน้อย และราคาถูกมาก กิโลกรัมละ 6-7 บาท เปรียบเทียบกับทุเรียนตอนนั้น กิโลกรัมละ 40-50 บาท

คุณประกฤต บอกด้วยว่า สวนที่พ่อปลูกครั้งแรกในพื้นที่ 70 ไร่ มี 400 ต้น ต่อมาเมื่อต้นทุเรียนตายด้วยโรคเชื้อรา และแมลงด้วงหนวดยาว ทำให้เหลือทุเรียนที่รับช่วงต่อจากพ่อเพียง 20 ต้น เท่านั้น จึงนำพันธุ์หมอนทองเข้าปลูกทดแทนต้นที่ตายไปบ้าง เพราะราคาดีกว่า พร้อมๆ กับทำสวนผสม ปลูกยางพารา ไม้กฤษณา สักทอง ปาล์มน้ำมัน มังคุด ขนุน ลองกอง สับปะรด แก้วมังกร

"ชะนี ที่เหลืออยู่ ต้นสูง 10-20 เมตร การดูแลเก็บเกี่ยวลำบากมาก จึงปล่อยตามธรรมชาติ บนเกาะช้างน่าจะมีเหลือไม่ถึง 100 ราย หนึ่งสวนไม่เกิน 4-20 ไร่ บางคนตัดทุเรียนทิ้ง ปลูกยางพารา หรือเปลี่ยนไปปลูกพันธุ์หมอนทอง หากไม่อนุรักษ์ด้วยการส่งเสริมการตลาดไม่มีเหลือแน่นอน เพราะราคาต่ำกว่าหมอนทองถึงเท่าตัว เมื่อ อพท. สนับสนุนการตลาดเพิ่มมูลค่าน่าจะเป็นแรงจูงใจให้เกษตรกรช่วยกันอนุรักษ์และ พัฒนาให้ได้มาตรฐานและเป็นเอกลักษณ์ของชาวเกาะช้างได้"

คุณประกฤต เล่าถึงเอกลักษณ์ของทุเรียนพันธุ์ชะนีเกาะช้าง ว่า รสชาติอร่อยเป็นพิเศษจริงๆ เนื้อเนียนเหนียวละเอียด สีเหลืองสวย รสชาติหวานเข้ม ที่เรียกว่าหวานขม และสุกก่อนทุเรียนพันธุ์อื่นๆ ที่สำคัญไส้ไม่อมน้ำ ซึ่งต่อไปควรมีการขยายพันธุ์ในแปลงใหม่ๆ เพิ่มขึ้น เพราะทุเรียนพันธุ์ชะนีเป็นพันธุ์ที่แข็งแรงทนทานอายุยาว หากดูแลดีๆ ต้นสามารถอยู่ได้เป็น 100 ปี เมื่อเทียบกับพันธุ์หมอนทองอายุเพียง 20-30 ปี อีกทั้งยังมีความต้านทานโรคน้อยกว่า แต่ด้านการตลาดชาวสวนคงต้องแบ่งสัดส่วนขายเหมาสวนและขายเป็นผล อาจจะ 80:20 เพราะปริมาณผลผลิตมีมากและขนาดมาตรฐานไม่เท่ากัน หากขายเป็นผลต้องดูแลตั้งแต่ออกดอก เพื่อให้ลูกเติบโตได้มาตรฐานทุกลูก ผลสวย เนื้อดีละเอียด มีเนื้อทุกพู

"ตลาดราคาทุเรียนชะนีจะถูกกว่า หมอนทองเป็นเท่าตัว ถ้าขายตัดลูกได้จะทำให้ได้ราคา สูงขึ้น เช่น ราคาวันนี้ชะนีขายปลีก กิโลกรัมละ 30 บาท เหมาสวนตัดเอง กิโลกรัมละ 17 บาท ในขณะที่หมอนทองราคาขายปลีก กิโลกรัมละ 60 บาท เหมาสวนตัดเอง กิโลกรัมละ 27-30 บาท ที่ผ่านมาชาวสวนไม่มีช่องทางตลาดอย่างอื่น จำเป็นต้องขายเหมาสวน เพราะง่าย สะดวก และเมื่อต้นแก่ทิ้งใบก็ปล่อยให้ตาย หาพันธุ์หมอนทองหรือพืชชนิดใหม่ที่มีราคาสูงกว่าปลูกแทน เพราะว่าตามสภาพแวดล้อม ดิน น้ำ อากาศ ของเกาะช้างดีต่อการทำเกษตรกรรม ผลไม้ทุกอย่างที่ปลูกบนเกาะรสชาติดี ไม่ใช่เฉพาะทุเรียนชะนีอย่างเดียว" คุณประกฤต บอก



หนุน ทุเรียนพันธุ์ชะนีเกาะช้าง...

ผลิตภัณฑ์โลว์คาร์บอน

ด้วย ความตระหนักในความสำคัญของทุเรียนพันธุ์ชะนี และต้องการอนุรักษ์ให้เป็นเอกลักษณ์ของเกาะช้าง และเป็นผลิตภัณฑ์โลว์คาร์บอนตามวัตถุประสงค์ของ อพท.

พลตรีหญิงจรัส พิมพ์ ธีรลักษณ์ ผู้จัดการพื้นที่พิเศษหมู่เกาะช้างและพื้นที่เชื่อมโยง (สพพ.1) อพท. ได้จัดทำโครงการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานทุเรียนเกาะช้าง เพื่อหาแนวทางอนุรักษ์พัฒนาคุณภาพมาตรฐานทุเรียนพันธุ์ชะนีเกาะช้าง และส่งเสริมการท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โดยสำรวจเกษตรกรที่ยังมีสวนทุเรียนพันธุ์ชะนีที่เหลืออยู่บนเกาะช้าง และชวนเข้าร่วมโครงการเพื่อจัดทำมาตรฐานการผลิต ตามระบบจัดการคุณภาพ GAP (Good Agricultural Practice) ด้วยการส่งเสริมให้เกษตรกรใช้ปุ๋ยอินทรีย์แทนปุ๋ยเคมี มีสถานีวิจัยพืชสวนจันทบุรีเป็นพี่เลี้ยง ซึ่งเริ่มการประชาสัมพันธ์ทุเรียนชะนีเกาะช้าง ด้วยการจัดประมูลทุเรียนชะนีเกาะช้าง ที่ใช้เกษตรอินทรีย์ ในงาน "เทศกาลผลไม้และของดีที่เกาะช้าง ประจำปี 2555" ณ ที่ว่าการอำเภอเกาะช้าง เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2555

"วัตถุประสงค์ของการพัฒนา อพท. คือ การลดปริมาณคาร์บอน ทั้งการท่องเที่ยว การกำจัดขยะ การใช้พลังงานทดแทน แม้กระทั่งวิถีชุมชน ต้นทุเรียนพันธุ์ชะนีเกาะช้าง ที่มีอายุ 40-50 ปี ขึ้นไป จะมีขนาดใหญ่ สูง 10-20 เมตร ดูดซับปริมาณคาร์บอนได้ดี และส่วนใหญ่ชาวสวนจะใช้ปุ๋ยอินทรีย์ตามธรรมชาติ ซึ่งช่วยรักษาสภาพแวดล้อมธรรมชาติ หากช่วยพัฒนาด้านการตลาดเพิ่มมูลค่าของทุเรียนให้เห็นผลชัดเจนเกษตรกรจะให้ ความร่วมมือมากขึ้น เมื่อเริ่มต้นประชาสัมพันธ์เพื่อทำตลาดจากปีนี้ไปอย่างต่อเนื่อง ต่อไปจะสนับสนุนให้ประกวดทุเรียนต้นใหญ่ เพื่อให้สวนทุเรียนชะนีเกาะช้าง เป็นแหล่งท่องเที่ยวอีกทางเลือกหนึ่ง ส่วนด้านตลาดจะเจาะในศูนย์การค้าขนาดใหญ่ระดับไฮน์เอนด์ ตอนนี้เหลือชาวสวนปลูกไม่มากนัก รายละ 4-5 ไร่ ประมาณ รายละ 100 ต้นเศษๆ เท่านั้น จึงต้องรีบอนุรักษ์และพัฒนาอนาคตเกาะช้างจะมีทุเรียนพันธุ์ชะนีเป็น ผลิตภัณฑ์ลดคาร์บอนที่ต่างประเทศให้ความสนใจ"



ราคาดี เกือบ 4,000 บาท ต่อกิโลกรัม

ซื้อ-ขาย ลูกละ 15,000 บาท

เมื่อ วันที่ 1 พฤษภาคม ที่ผ่านมา ในงาน "เทศกาลผลไม้และของดีที่เกาะช้าง ประจำปี 2555" ณ ที่ว่าการอำเภอเกาะช้าง จังหวัดตราด อพท. ได้จัดประมูลทุเรียนชะนีเกาะช้าง ขึ้น โดยซื้อหาจากชาวสวนที่ผลสวยงาม แก่จัด สามารถระบุวันสุกรับประทานได้ชัดเจน จำนวน 40 ลูก นำมาติดฉลากใบรายงานผลการทดสอบ (คุณสมบัติพิเศษ) กำหนดวันที่สุกรับประทานได้ ภายใต้บรรจุภัณฑ์ธรรมชาติท้องถิ่นจังหวัดตราดสวยงามแปลกตา มีผู้สนใจเข้าร่วมประมูล ทั้งหัวหน้าส่วนราชการ คุณนพดล ศรีสุข รองผู้ว่าราชการจังหวัดตราด คุณชุมพล ทรัพย์ประสพ นายอำเภอเกาะช้าง ประธานสภาเกษตรจังหวัดตราด นายกสมาคมธุรกิจท่องเที่ยวจังหวัดตราด ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาเกาะช้าง ผู้ประกอบการโรงแรม รีสอร์ต บนเกาะช้าง และผู้ที่ติดใจรสชาติทุเรียนชะนีเกาะช้าง จากกรุงเทพฯ รวมแล้ว 19 ราย

บรรยากาศการประมูลเป็นไปอย่างสนุกสนาน เมื่อกติกากำหนดไว้เพียง 2 ข้อ คือ ทุกลูกเริ่มต้นที่ 500 บาท การเพิ่มราคาแต่ละครั้งไม่ต่ำกว่า 200 บาท ลูกแรกน้ำหนัก 5 กิโลกรัม ประมูลไปที่ราคา 6,000 บาท ต่อมา 7,500 บาท และลูกละ 1,500-5,000 บาท ปิดรายการด้วยไฮไลต์ ที่ทุเรียนน้ำหนัก 4 กิโลกรัม ราคาประมูลสูงสุด 15,000 บาท คลองพร้าวรีสอร์ท เกาะช้าง เป็นผู้ประมูลได้ สำหรับเงินที่ได้จากการประมูล จำนวน 70,900 บาท อพท. มอบให้กองทุนส่งเสริมผู้ปลูกทุเรียนเกาะช้าง ที่มีสมาชิกผู้ปลูกทุเรียนชะนีเกาะช้าง จำนวน 10 ราย นำไปวางแผนการอนุรักษ์และพัฒนาตลาดทุเรียนพันธุ์ชะนีในปีต่อไป

ด้าน คุณไมตรี ตระกูลชินรัตน์ เกษตรอำเภอเกาะช้าง กล่าวยืนยันคุณภาพทุเรียนชะนีเกาะช้าง ว่า แหล่งกำเนิดของทุเรียนอยู่ที่อินโดนีเซีย ซึ่งเป็นดินภูเขาไฟ เมื่อนำมาปลูกที่เกาะช้างจึงได้ผลดี เพราะดินเกาะช้างเป็นดินภูเขาไฟ พื้นที่ลาดเอียง น้ำไม่ขัง ได้ไอน้ำเค็ม ชายทะเลอากาศโปร่ง และเหมาะสมกับการเจริญเติบโต ผลสุกเร็วกว่าทั่วไป และส่งผลให้เนื้อทุเรียนแห้ง ไม่อมน้ำ เนื้อเนียนละเอียด สีเหลืองสวย และมีรสชาติหวานเข้ม โดยเมื่อ ปี 2553 ได้ส่งไปทดสอบธาตุอาหาร ยืนยันได้ 100 เปอร์เซ็นต์ ว่า มีสารไอโอดีน วิตามินอี ในปริมาณที่เหมาะสมต่อร่างกายในการบริโภค จึงเห็นว่าน่าจะมีการส่งเสริมการปลูกและด้านการตลาดเพื่อเพิ่มมูลค่าอย่าง จริงจัง โดยเฉพาะการตัดขายเป็นผลเพียงแต่เกษตรกรต้องดูแลให้ได้มาตรฐานทุกลูก

การเลี้ยงไส้เดือน,ปุ๋ยมูลไส้เดือน,ไส้เดือนดิน,รักษ์ไม้,ฮิวมิคพลัส,มูลไส้เดือนดิน,ปุ๋ยหมัก